Czy znasz uczucie pieczenia, podrażnienia lub piasku w oczach podczas czynnego lub biernego palenia tytoniu?
Osób, które regularnie palą tytoń jest na świecie ok. 1,3 miliarda. Wiadomo powszechnie, że palenie szkodzi na płuca i serce, ale konsekwencje wobec oczu są mniej znane. Badania wykazały, że u palaczy występuje większe ryzyko pewnych chorób związanych ze wzrokiem. Mało kto wie, że ryzyko zachorowania na zespół suchego oka wśród palaczy wzrasta dwukrotnie.
Czemu dym tytoniowy jest szkodliwy dla oczu?
Dym papierosowy zawiera ponad 7000 różnych związków chemicznych, w tym o działaniu wysuszającym. ZSO jest prawdopodobnie najczęstszym zaburzeniem występującym u palaczy, ponieważ składniki dymu papierosowego są silnie drażniące wobec oczu i powodują ich przesuszanie.
Za każdym razem, gdy mrugamy powiekami, nasze oczy pokrywają się ochronną, lipidową warstwą łez. Chemikalia w dymie papierosowym powodują rozkładanie tej warstwy i zmianę jego składu. Dym jest też czynnikiem wysuszającym, który powoduje parowanie łez, przez co oczy są podrażnione i skłonniejsze do odczuwania dyskomfortu i innych objawów zespołu suchego oka.
Niektóre osoby są szczególnie wrażliwe na dym i już samo przebywanie w pobliżu osoby palącej – może wywołać wymienione objawy. Wychowując się w zadymionym otoczeniu ryzyko takich schorzeń jak m.in. zapalenie spojówek wzrasta o nawet 20%.
Dym tytoniowy nie tylko drażni oczy… powoduje również ich uszkodzenie.
Jakie inne choroby oczu powiązano z paleniem tytoniu?
Tytoń powoduje stres oksydacyjny, zjawisko patologiczne, spowodowane przez atak wolnych rodników tlenowych na komórki, co przyspiesza ich starzenie.
Związki chemiczne w dymie tytoniowym wnikają do oczu poprzez naczynia krwionośne. Te substancje zaburzają dopływ krwi do oczu, a tym samym obniżają poziom przeciwutleniaczy. Długoterminowo zwiększa to ryzyko wielu chorób oczu.
- Zapalenie błony naczyniowej: u palaczy ryzyko wzrasta dwukrotnie. Ten stan zapalny powoduje uszkodzenie struktur oka i może prowadzić do wystąpienia zaćmy, jaskry, odwarstwienia siatkówki, a nawet utraty wzroku.
- Retinopatia: palenie może zwiększyć ryzyko retinopatii u osób z cukrzycą. To zaburzenie polega na osłabieniu lub obrzęku małych naczyń krwionośnych w siatkówce oka, co prowadzi do wycieku krwi, formowania się nowych naczyń i innych nieprawidłowości. Wzrok staje się niewyraźny i pojawiają się mroczki. Nieleczona, ta choroba może prowadzić do utraty widzenia. Inne czynniki ryzyka, oprócz palenia, obejmują nadciśnienie tętnicze i spożywanie alkoholu w ciąży.
- AMD (zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem): ta choroba powoduje uszkodzenie niewielkiego obszaru siatkówki, odpowiedzialnego z widzenie centralne. Staje się ono rozmyte, chociaż widzenie obwodowe pozostaje bez zmian. AMD jest najczęściej powiązane ze starzeniem się. Palacze są jednak 2–4 razy bardziej narażeni, ponieważ tytoń niszczy naczynia włosowate siatkówki i obniża poziom przeciwutleniaczy, które chronią ten obszar oka.
- Zaćma: zaburzenie to polega na częściowym lub całkowitym zamgleniu soczewki i powoduje stopniową utratę wzroku. U palaczy ryzyko zaćmy wzrasta dwukrotnie. Do czynników ryzyka zaćmy należy również starzenie, genetyka, urazy i inne choroby. Zaćma może powstać też pod wpływem takich czynników jak nadmierne narażenie na promieniowanie ultrafioletowe, zawarte w świetle słonecznym, lub częste stosownie niektórych leków.
- Choroby oczu u dzieci: palenie tytoniu w ciąży prowadzi do dostania się toksycznych substancji do łożyska, co może powodować wcześniactwo lub zwiększać ryzyko zeza, błędów refrakcji, zaburzeń siatkówki oraz zaburzeń nerwu wzrokowego u niemowląt.
Jak można temu zapobiegać?
Oto kilka porad:
- Oczywiście rzucenie palenia to najlepsze, co można zrobić, aby zadbać o nasze oczy.
- Nie należy palić przy dzieciach, aby chronić ich zdrowie, a także nie dostarczać im szkodliwych wzorców.
- Nie należy palić w pomieszczeniach.
- Warto zachować odstęp od osoby, która pali.
- Należy możliwie skrócić czas przebywania w pomieszczeniach, w których palą inne osoby lub całkowicie ich unikać. Jeśli to możliwe, należy spotykać się z ludźmi na wolnym powietrzu.
- Jeśli nie da się uniknąć przebywania w zadymionym pomieszczeniu, należy uprzednio zastosować żel lub krople do oczu, aby zapobiegać ich przesuszeniu. Takie produkty tworzą warstwę ochronną na oku i zapobiegają wystąpieniu objawów.
Przy rzucaniu palenia warto skorzystać z pomocy profesjonalisty, który dobierze najlepszą metodę.
Więcej porad można znaleźć w naszej ulotce „Zespół suchego oka: pielęgnacja i profilaktyka”.
W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA OBJAWÓW ZESPOŁU SUCHEGO OKA NALEŻY UDAĆ SIĘ DO OKULISTY.
